ΣΩΣΤΕ τον αρχαιολογικό χώρο των Σκουριών ΣΩΣΤΕ τη γη του Αριστοτέλη από την καταστροφή

    Η γη του Αριστοτέλη καταστρέφεται! Η Eldorado Gold και τα ντόπια συμφέροντα τη μετατρέπουν σε ένα απέραντο μεταλλείο. Αρχέγονα δάση με σπάνια βιοποικιλότητα εκχερσώνονται, ο υδροφόρος ορίζοντας αποστραγγίζεται, τα υπόγεια νερά μολύνονται από χιλιάδες γεωτρήσεις, ρέματα γίνονται χαβούζες αποβλήτων και άλλα γεμίζουν με τοξικά που απορρίπτει παράνομα η Eldorado Gold. Φαραωνικά φράγματα, με προδιαγραφές χαμηλής σεισμικότητας, χτίζονται πάνω σε ρήγματα που έχουν δώσει καταστροφικούς σεισμούς για να γεμίσουν απόβλητα. Υπόγειες ανατινάξεις γίνονται κάτω από χωριά, προκαλώντας καταστροφές σε σπίτια, σχολεία και εκκλησίες. Κοινότητες ζουν δίπλα σε εγκαταστάσεις μεταλλουργίας, χωρίς τα μέτρα προστασίας που προβλέπει η ΕΕ. Η δημοκρατία πληγώνεται, με τη δικαστική και την κρατική εξουσία να προστατεύουν μια καταστροφική «επένδυση» που καταστρατηγεί όλους τους νόμους και τους κανόνες. Τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται και όποιος αγωνίζεται για την προστασία της περιοχής και για το δίκαιο, απειλείται με φυλάκιση.

Η Eldorado Gold είναι έτοιμη να προχωρήσει στην επόμενη φάση του καταστροφικού της σχεδίου για τις Σκουριές. Να κάνει ανατινάξεις και να γεμίσει τον αέρα με εκατομμύρια τόνους τοξικής σκόνης, με ολέθριες συνέπειες για την υγεία ΟΛΩΝ και για το περιβάλλον, όχι μόνο στη Χαλκιδική αλλά σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα και το Αιγαίο. Αν πετύχει το σχέδιό της, θα συνεχίσει και σε άλλες περιοχές της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής και της Β. Ελλάδας.

Εκτός από τους αντιστεκόμενους κατοίκους και τους απανταχού αλληλέγγυους, αυτό που την εμποδίζει είναι ο αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται στο κέντρο του ορύγματος της ανοιχτής εξόρυξης στις Σκουριές. Στην αρχαιολογική υπηρεσία ήταν γνωστό ότι ο Κάκκαβος έβριθε αρχαιοτήτων, αφού τις προηγούμενες δεκαετίες είχαν γίνει αυτοψίες και είχαν εντοπιστεί αρχαιότητες (τάφοι, χρυσά αντικείμενα, κεραμικά, σκεύη και σκωρίες  από τις αρχαίες δραστηριότητες) σε μια τεράστια έκταση, ενώ είχαν εντοπιστεί και οικισμοί. Ωστόσο, οι αρμόδιοι καλύφθηκαν πίσω από μια γνωμοδότηση που παρήγγειλε η Eldorado Gold από έναν  πανεπιστημιακό, κατά την προσφιλή της μέθοδο, για να αποφασίσουν ότι οι σκωρίες είχαν μεταφερθεί από αλλού για την κατασκευή δρόμων, ενώ το Δασαρχείο Αρναίας έχει στοιχεία ότι οι σκωρίες βρίσκονταν εκεί από πάντα.  Μεθόδευσαν έτσι, την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το υπουργείο Πολιτισμού, σπεύδοντας να περιορίσουν στο ελάχιστο την έκταση όπου θα γινόταν σωστική ανασκαφή. Από αυτή προέκυψε ότι στο κέντρο ακριβώς του ορύγματος (open pit) βρέθηκε μία εγκατάσταση μεταλλουργίας χαλκού του 2^ου αι. π.Χ. και αποδείξεις ανθρώπινης εγκατάστασης.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους κρίνει τα μη φορητά ευρήματα μη διατηρητέα και εισηγείται την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου για να συνεχιστεί η «επένδυση». Δεν πρέπει να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο.  Μετά τις καταστροφές αρχαιοτήτων στην περιοχή της ελληνιστικής πόλης των Σταγείρων και την Κηπουρίστρα, θα χάσουμε για μία ακόμη φορά ένα σπουδαίο κομμάτι της ιστορίας μας.  Αν συνεχιστεί η καταστροφή θα χάσουμε για πάντα την ευκαιρία να αποκαλύψουμε και τις υπόλοιπες αρχαιότητες που οι αρμόδιοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν στο βουνό Κάκκαβος. Όλα όσα στοιχειοθετούν το όραμα μιας διαφορετικής αειφόρου οικονομικής δραστηριότητας στον τόπο μας, θα εκλείψουν. Έχουμε χρέος να προστατέψουμε τον πολιτισμό και την κληρονομιά μας. Δε δεχόμαστε τη δημιουργία αναπαράστασης του χώρου, στο οικόπεδο που πληρώνει η Eldorado Gold, όπως προτείνει η αρμόδια Εφορεία, καθώς πάγια αρχή της επιστήμης είναι πως ο αρχαιολογικός χώρος υφίσταται μόνο, όσο τα αρχαία παραμένουν στο σημείο όπου βρέθηκαν και δεν θα πρέπει να μολύνονται ούτε οπτικά, ούτε με κανέναν άλλο τρόπο, από ανθρώπινη δραστηριότητα.

Απαιτούμε από την Πολιτεία να διατηρήσει τον αρχαιολογικό χώρο των Σκουριών. Ήδη από την αποκάλυψή του, εμπίπτει στις διατάξεις του νόμου περί προστασίας αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς. Απαιτούμε από την Πολιτεία να εξασφαλίσει την πρόσβαση των κατοίκων στον αρχαιολογικό χώρο καθώς και την επικοινωνία του κοινού με το μνημείο. Ζητούμε από τον Δήμο Αριστοτέλη να αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και να αναλάβει δράση για την εποπτεία του χώρου, όπως προβλέπεται στο σχετικό νόμο. Ήδη στη διάρκεια των εργασιών της Eldorado Gold έχει αποκαλυφθεί και ερευνηθεί δεύτερος αρχαιολογικός χώρος πίσω από το εργοστάσιο εμπλουτισμού, για τον οποίο δε γίνεται καμία αναφορά στην εισήγηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αναμένεται σύντομα να συνεδριάσει για να εγκρίνει ή όχι την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου. Τον περασμένο Δεκέμβριο απέφυγε να πάρει απόφαση, πριν τελεσιδικήσει το ΣτΕ για την απόφαση Σκουρλέτη. Καλούμε το Δήμο Αριστοτέλη να διατρανώσει στο ΚΑΣ αλλά και προς κάθε κατεύθυνση το αίτημα της τοπικής κοινωνίας ώστε να διατηρηθεί ο αρχαιολογικός χώρος. Καλούμε την επιστημονική κοινότητα, τους ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού να πάρουν θέση για την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Καλούμε τους κατοίκους της Χαλκιδικής και όλους τους Έλληνες πολίτες να πουν ΟΧΙ στη συνέχιση της καταστροφής του περιβάλλοντος και των αρχαιοτήτων στο όνομα μιας «ανάπτυξης» που εξαντλεί το φυσικό πλούτο και αφήνει πίσω της το θάνατο.

Επιστημονικές έρευνες, χαρακτηρίζουν τη Βορειονατολική Χαλκιδική ως ένα από τα πιο σημαντικά μεταλλευτικά  κέντρα του ελλαδικού χώρου μετά το Λαύριο, από τους προϊστορικούς χρόνους. Επιστήμονες έχουν ταυτοποιήσει ευρήματα των Μυκηνών και  της Βεργίνας με μεταλλεύματα της περιοχής μας, ως προς τη χημική τους σύσταση.

Καλούμε όλους να πάρουν μέρος και να κοινοποιήσουν τη διαδικτυακή συγκέντρωση υπογραφών με αίτημα τη διάσωση του αρχαιολογικού χώρου των Σκουριών https://secure.avaaz.org/el/petition/Alexi_Tsipra_Prothypoyrgo_tis_Elladas_Soste_ton_arhaiologiko_horo_ton_Skoyrion/?cbFVdkb

Για δεκαετίες, οι σημαντικές αρχαιότητες της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής έμεναν στο περιθώριο. Τα Αρχαία Στάγειρα στην περιοχή της Ολυμπιάδας και η Αρχαία Άκανθος στην Ιερισσό, δύο από τις πιο σημαντικές πόλεις της ελληνικής αρχαιότητας έμεναν μακριά από τα βλέμματα των πολλών, χωρίς προβολή, ανάδειξη των αρχαιοτήτων τους ή εύκολη πρόσβαση. Όσοι ήθελαν να επιβάλουν τη «μονοκαλλιέργεια» των μεταλλείων δεν επιθυμούσαν να βρίσκονται στο προσκήνιο ο πολιτισμός και οι εναλλακτικοί λόγοι προσέλκυσης επισκεπτών. Πολλά σημαντικά αρχαία,  βυζαντινά και προϊστορικά μνημεία που τώρα βρίσκονται κάτω από τη γη του Αριστοτέλη, μένουν να αποκαλυφθούν. Ας γίνει η κοινή μας προσπάθεια για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου των Σκουριών, η αρχή μιας νέας διεκδίκησης για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ενοποίηση των αρχαιολογικών, ιστορικών χώρων της περιοχής. Προς αυτή την κατεύθυνση καλούμε το Δήμο Αριστοτέλη, τους πολιτιστικούς φορείς και την Πολιτεία να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την εξασφάλιση της διατήρησης,  της πρόσβασης, την προβολή και τη διασύνδεση των χώρων αυτών με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ήπιας, αειφόρου ανάπτυξης χωρίς να είμαστε υπόδουλοι των χρυσοθήρων Ελλήνων και ξένων.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ Μ. ΠΑΝΑΓΙΑΣ