ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ας πούμε ΕΞΥΠΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

Τις τελευταίες μέρες σε καθημερινή βάση οι κάτοικοι του Δήμου Αριστοτέλη είναι μάρτυρες μιας ιδιαίτερης εξ ουρανού κατάστασης. Αυτής των αδιάκοπων και πολύωρων πτήσεων ενός μαύρου ή blue-black ελικοπτέρου. Ενός ελικοπτέρου που είναι αλήθεια ότι δεν ψεκάζει,  αλλά ακτινοβολεί την περιοχή. Πρόκειται για ένα καταγραφικό ελικόπτερο που μεταφέρει ένα είδος ραντάρ ΗΤΕΜ (Helicopter-based deep penetrating TEM) το οποίο επιτρέπει την τρισδιάστατη απεικόνιση του υπεδάφους σε βάθος μέχρι και εξακοσίων μέτρων (έτσι τουλάχιστον καυχιούνται ή προσδοκούν οι επιστήμονες που εμπλέκονται).



Η συγκεκριμένη καταγραφή γίνεται στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος Smart exploration (έξυπνη έρευνα) και αφορά στην εξερεύνηση για την αναζήτηση στρατηγικών ορυκτών πόρων στο έδαφος της Ευρώπης. Το έργο ξεκίνησε την 1-12-2017 και εξελίσσεται για 36 μήνες παράλληλα με ένα δεύτερο καταγραφικό έργο το X-MINE project που στοχεύει στην υλική, λεπτομερή και σε πραγματικό χρόνο ανάλυση των πυρήνων υπεδάφους των γεωλογικών γεωτρήσεων μέσω των ακτινών Χ. Και τα δύο έργα χρηματοδοτούνται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 (Horizon 2020) για την έρευνα και την καινοτομία, πρόγραμμα 80 δις ευρώ, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε μέχρι σήμερα. Στα παραπάνω έργα η Ελλάδα «εκπροσωπείται» στο Smart exploration από την Hellas Gold, την Delphi-Distomon SA (Βωξίτες-Μυτιληναίος) και για την επιστήμη, το ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), ενώ στο X-MINE «εκπροσωπείται» αποκλειστικά από την Hellas Gold (γνωστή ελληνικότατη πολυεθνική).

 Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Β. Ελλάδα με κέντρο και αναφορά τη Χαλκιδική είναι στόχος για ξεχαρβάλωμα, μαζί με ολόκληρη την Ιβηρική και μεγάλο μέρος της Σκανδιναβικής χερσονήσου, ήδη από το 2009 όσον αφορά στην αναζήτηση κύριων και σπάνιων μετάλλων μέσω του Pro-Mine project της οδηγίας Φερχόιγκεν, που ευτυχώς και ακριβώς όπως άρμοζε, δεν έγινε ποτέ αποδεκτό από την τοπική κοινωνία.

 Άλλα χρόνια θα πει κάποιος.








Άρα και με λίγα λόγια, οι διάφοροι ευρω-πολυεθνικοί εταίροι έχουν εντοπίσει το πού θα γίνει ο παγκοσμίου κλάσεως σεληνιακός κρατήρας και ποια θα είναι η παγκοσμίου κλάσεως χαβούζα τουλάχιστον για την Ελλάδα. Ήδη η Eldorado Gold στο χρηματιστηριακό τραπέζι που παίζει αναζητώντας στρατηγικό επενδυτή ( ο οικονομικός κολοσσός δεν έχει χρήματα για να συνεχίσει την επένδυση στις Σκουριές!!), ανεβάζει τα προς εξόρυξη αποθέματα στους 260 εκ. τόνους από τους 148 εκ. τόνους για τα οποία στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμη αδειοδοτηθεί. 

Στην προκειμένη περίπτωση θα περίμενε λοιπόν κανείς από μια εταιρεία σαν την Hellas Gold , άμεσα εμπλεκόμενη, «αντικειμενικά» αξιολογημένη και πολυβραβευμένη για Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ότι κάτι θα έλεγε, ότι  κάτι θα προσπαθούσε να «εξηγήσει» στους υφισταμένους της ιθαγενείς για το σιδερένιο πουλί που πετούσε πάνω από τα κεφάλια τους και για το ρόδινο μέλλον που τους ετοιμάζει. Προσμονές και προσδοκίες φιλομεταλλευτικών ονειροπόλων θα πούμε εμείς. Η εταιρεία συνεχίζει να αυθαιρετεί (έτσι και αλλιώς η όποια λειτουργία της είναι παράνομη αφού ακόμη ψάχνεται μαζί με τα φιλοεπενδυτικά κολλητάρια της,  Μητσοτάκη-Χατζηδάκη-Γεωργιάδη, για ολοκληρωμένη αδειοδότηση στοιχειωδώς αποδεκτή), και εκ των πραγμάτων κατέστησε  φερέφωνό της τον ίδιο τον Αριστοτελικό δήμαρχο που ως ειδήμονας τυφλά πιστός στην αναπτυξιολαγνεία αποφάνθηκε καθησυχάζοντας, αφού βέβαια ενημερώθηκε «κατευθείαν» από τον ευρωπαϊκό φορέα:

 "Προς αποφυγή παρανοήσεων και για να σταματήσουν τα ευφάνταστα σενάρια που διακινούνται τις τελευταίες μέρες προκαλώντας άσκοπη αναστάτωση, ενημερώνουμε τους δημότες ότι οι πτήσεις ελικοπτέρου που παρατηρήθηκαν τις τελευταίες μέρες στην ευρύτερη περιοχή, αφορούν στο ερευνητικό έργο Smart Exploration, για το οποίο ο Δήμος μας έχει ενημερωθεί από τον ευρωπαϊκό φορέα που το διενεργεί.
Στοχεύει στην ανάπτυξη νέων, φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών γεωλογικών ερευνών και η Ελλάδα είναι μία από τις 5 ευρωπαϊκές χώρες που έχουν επιλεγεί να συμμετέχουν σε αυτό, με τη μεταλλευτική ζώνη πάνω από τη Φισόκα να είναι μέσα στις ζώνες έρευνας. Η ερευνητική διαδικασία πραγματοποιείται αποκλειστικά σε μη κατοικημένες περιοχές με απόλυτη ασφάλεια για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον και ολοκληρώνεται τη Δευτέρα 30/11/2020
.." 

Εύλογα και πραγματικά ανησυχητικά τα ερωτήματα που γεννιούνται στους ιθαγενείς της περιοχής.

Αντιλαμβάνεται ο δήμαρχος και οι συντοπίτες μας ότι η Χαλκιδική δεν έχει επιλεγεί ωσάν σε καλλιστεία μις Ευρώπη για τις ομορφιές και τους ανθρώπους της, αλλά ως βασικό, θυσιαστικό θύμα στο βωμό της δήθεν σταθεροποίησης της χρεοκοπημένης ευρωπαϊκής οικονομίας?

Αντιλαμβάνεται ο δήμαρχος ότι οι ακατοίκητες περιοχές πάνω από τις οποίες πετούσε το Smart exploration είναι τα χωριά των οποίων οι κάτοικοι τον εξέλεξαν δήμαρχο?

Γνωρίζει ο δήμαρχος ότι η Φισώκα δε βρίσκεται στη Μ. Παναγία?

Νομίζει ότι οι  Μεγαλοπαναγιώτες και οι άλλοι κοντοχωριανοί του «μεταλλευτικού τόξου», φίλοι και αντιμεταλλευτικοί, πείστηκαν πως είναι αόρατοι ή ήδη ανύπαρκτοι? 

Γνωρίζει, ως εξ αντικειμένου ειδήμων, ότι ο μεταλλευτικός κώδικας όταν μπει σε ισχύ επιτρέπει στην οποιαδήποτε εμπλεκόμενη μεταλλευτική εταιρεία να δραστηριοποιηθεί και να ξεκοιλιάσει με μια απλή αίτηση οτιδήποτε στην επικράτειά της έχει καταγράψει ως οικονομικά συμφέρον?

Πιστεύει πραγματικά, πάλι ως ειδικός, ότι το έγκλημα της καταστροφής μεγάλου μέρους του αρχέγονου δάσους του ρέματος Καρατζά, της καθημερινής διακινδύνευσης καταστροφής του υδροφόρου ορίζοντα ή της διάλυσης του τοπικού κοινωνικού ιστού μπορούν να αποκατασταθούν με 1,4 εκ. ευρώ σε βάθος τριετίας?

(πρόκειται για τα 900.000 ευρώ μεταλλευτικών τελών για την τριετία 2017-2019  που συνειδητά δεν παραλάμβανε η προηγούμενη δημοτική αρχή καθώς θεωρούσε την αποδοχή τους νομιμοποίηση της Ελληνικός Χρυσός στην περιοχή, προσαυξημένα από τα 600.000 ευρώ ως μπόνους υποταγής που διασφάλισε ο δήμαρχος από τον γκουρού του περιβάλλοντος Χατζηδάκη για τη διετία 2018-2019).

Είναι λίγα τα λεφτά Στέλιο και οι πραγματικοί αριθμοί καθίστανται αμείλικτοι για την τοπική και την ελληνική οικονομία.

 Οι κάτοικοι και οι φορολογούμενοι της ελληνικής επικράτειας και κυρίως οι ντόπιοι φιλομεταλλευτικοί αλλά και οι αντιμεταλλευτικοί, θα πρέπει να αναλογιστούν το ποια θα είναι η συμβολή της «μεγαλύτερης εν εξελίξει επένδυσης στη χώρα» και σε βάθος 27ετίας, μετά από το deal που μαγειρεύουν οι εξ Αθηνών επαΐοντες και σωτήρες εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο (από το Σεπτέμβρη του ’19 που ανέλαβαν μέχρι σήμερα):

Λοιπόν, το ελληνικό δημόσιο για να επανεκκινήσει τη χρεοκοπημένη  οικονομία του, θα λαμβάνει από την Ελληνικός Χρυσός 1,5 εκ. ευρώ ετησίως ως μεταλλευτικά τέλη καθώς επίσης και τη φορολόγηση των περίπου χιλίων απασχολούμενων στην εταιρεία και έτσι σίγουρα θα ανακάμψει και θα σωθεί το έθνος και η οικονομία(!?), και ακόμη ότι αποδίδοντας το 20% των μεταλλευτικών τελών στον ενδιαφερόμενο δήμο, δηλαδή 300.000 ευρώ ετησίως, θα σωθεί και θα ευημερήσει και αυτός.

 Εμείς σαν κομμάτι της τοπικής κοινωνίας θα επιμείνουμε ότι δε μας αρέσουν οι πολιτικάντικοι κομπασμοί και πάνω απ’ όλα ότι δε μας αρέσει το να μας δουλεύουν, γι’ αυτό και από τη μία ενθυμούμενοι την αριστοτελική αναφορά του δημάρχου πως «λογικό είναι το πρόβλημα για το οποίο μπορούν να ειπωθούν αρκετά και καλά επιχειρήματα» θα επισημάνουμε ότι στην προκειμένη δεν υπάρχουν ούτε αρκετά (δεν αρκεί η επίκληση του μεροκάματου), ούτε καλά επιχειρήματα για να τα συζητήσουμε σοβαρά και να τα αποδεχτούμε σαν «μεθοδικές και χωρίς κραυγές επιτυχίες». 

Όσο για τη σαπιόβαρκα των ντελιριακών, αναπτυξιακών τους οραμάτων, διαβεβαιώνουμε το δήμαρχο και την κυβέρνηση, (που κατά τα λεγόμενά του, χωρίς δεύτερη σκέψη) τυφλά εμπιστεύεται, ότι στην περιοχή δε θα  βρεθεί εύκολα λιμάνι για τον απόπλου της, γιατί μας έχουν τελειώσει οι Ιφιγένειες  που θα θυσιαστούν στο βωμό της αυθαιρεσίας. 


Επιτροπή αγώνα Μεγάλης Παναγίας


Το ΣτΕ ακυρώνει την περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΥΗΕ στη Μεσοχώρα

Μια ακόμη απορριπτική απόφαση του ΣτΕ για τα έργα στον άνω ρου του Αχελώου είναι γεγονός. Πιο συγκεκριμένα, η 7μελής σύνθεση του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ, κρίνοντας σχετική προσφυγή του Συνδέσμου κατακλυζομένων Μεσοχώρας, εξέδωσε την 2230/2020 απόφαση, με την οποία ακυρώνει την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) του ΥΗΕ Μεσοχώρας (εκδόθηκε στις 4/8/2017, επί των ημερών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ). Το ΣτΕ, παρότι δεν αμφισβητεί την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική σκοπιμότητα του έργου, θεωρεί ότι η ΑΕΠΟ απώλεσε το νόμιμο έρεισμά της, καθώς «Δεν εχώρησε επανεξέταση της ΑΕΠΟ και συμβατότητά της με τις αναθεωρήσεις των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και με το αναθεωρημένο περιφερειακό χωροταξικό σχέδιο Θεσσαλίας».



Σε κάθε περίπτωση, η νέα απόφαση του ΣτΕ αποτελεί ένα ακόμη εμπόδιο στα σχέδια των υποστηρικτών των έργων στον άνω ρου του Αχελώου, οι οποίοι αναθάρρησαν από τις επαναλαμβανόμενες διακηρύξεις της κυβέρνησης της ΝΔ για επαναφορά του σχεδίου εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλία. Για τους κατοίκους της Μεσοχώρας και το πανελλαδικό κίνημα υποστήριξης του 35χρονου αγώνα τους είναι μια στιγμή ικανοποίησης, παρότι είναι απολύτως σαφές ότι δε χωρά καμία επανάπαυση και εφησυχασμός.

Την απαλλαγή από τη διαρκή ομηρία μπορεί να τη δώσει μόνο η οριστική ακύρωση του συνόλου των έργων στον άνω ρου του Αχελώου (φράγμα και ΥΗΕ Μεσοχώρας, φράγμα και ΥΗΕ Συκιάς, εκτροπή Αχελώου) και η κατεδάφιση του φράγματος της Μεσοχώρας. Και είναι βαρύτατες οι ευθύνες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που όχι μόνο δεν προχώρησε σε αυτήν την κατεύθυνση, αλλά αδειοδότησε το ΥΗΕ της Μεσοχώρας, προανήγγειλε την κατασκευή του ΥΗΕ της Συκιάς και άφησε άθικτη τη σήραγγα της εκτροπής.

Με δεδομένη την πρόθεση της κυβέρνησης, δεν θα μας παραξένευε καθόλου μια εξέλιξη, σύμφωνα με την οποία η τελευταία απόφαση του ΣτΕ θα «αξιοποιούνταν» στην κατεύθυνση μιας νέας αδειοδότησης, όχι μόνο του ΥΗΕ στη Μεσοχώρα, αλλά του συνόλου των έργων στον άνω ρου του Αχελώου, συμπεριλαμβανομένης της εκτροπής, κάτι που εξηγεί τις σχετικά πρόσφατες πρωθυπουργικές δηλώσεις για συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ και για την ανάληψη των αναγκαίων νομοθετικών πρωτοβουλιών.

Όπως και να ’χουν  τα πράγματα, οι υποστηρικτές των έργων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δε θα έχουν ευκολότερο έργο απ’ ότι στο παρελθόν. Η κατά μέτωπο επίθεση στο περιβάλλον και η λεηλασία της φύσης, εξαιτίας σειράς ενεργειακών και άλλων δραστηριοτήτων σε όλη τη χώρα, έχει πλέον ευαισθητοποιήσει χιλιάδες πολιτών, των οποίων η αντίθεση είναι βέβαιο ότι θα εκφραστεί δυναμικά και σε κάθε νέα απόπειρα «βιασμού» του Αχελώου. 


ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Ο ΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ
ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ 
ΝΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΟΥΝ ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ - ΣΥΚΙΑΣ 
ΝΑ ΣΦΡΑΓΙΣΤΕΙ Η ΣΗΡΑΓΓΑ ΕΚΤΡΟΠΗΣ 
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΡΟΠΗΣ 

26.11.2020


 

Tρία (μεταφρασμένα) ανακοινωθέντα των ζαπατίστας με τα οποία αναγγέλλουν το ταξίδι τους στην Ευρώπη τον Απρίλη του 2021



Τέταρτο μέρος: Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΑΥΤΟΥ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ

 

Οκτώβριος 2020

Συνέβη πριν από 35 Οκτώβρηδες.

Ο Γερο Αντόνιο κοιτά τη φωτιά που αντιστέκεται στη βροχή. Κάτω από το βρεγμένο ψάθινο καπέλο, ανάβει με ένα μισοκαμμένο κούτσουρο το τσιγάρο που μόλις είχε στρίψει. Η φωτιά διατηρείται, κρυμμένη κάτω από τους κορμούς. Ενίοτε, τη βοηθά ο άνεμος και με την πνοή του ζωηρεύει τα κάρβουνα που κοκκινίζουν από θυμό.

Το στρατόπεδο είναι το περίφημο «Watapil», στην λεγόμενη “Sierra Cruz de Plata” που υψώνεται ανάμεσα στα υγρά χέρια των ποταμών Jataté και Perlas. Βρισκόμαστε στο έτος 1985 και ο Οκτώβρης υποδέχεται την ομάδα με μια καταιγίδα, προμήνυμα των επόμενων ημερών. Η ψηλή αμυγδαλιά (που θα ξαναβαφτίσει αυτό το βουνό στην αντάρτικη γλώσσα), κοιτά με συμπόνοια στα πόδια της αυτή τη μικρή, πολύ μικρή, ασήμαντη χούφτα από άντρες και γυναίκες. Πρόσωπα χαραγμένα, δέρματα ισχνά, το βλέμμα λαμπερό (ίσως από τον πυρετό, το πείσμα, το φόβο, το παραλήρημα, την πείνα, την αϋπνία), κουρελιασμένα τα καφέ και μαύρα ρούχα, και οι μπότες παραμορφωμένες από τις λιάνες[i] που προσπαθούν να κρατήσουν τις σόλες στη θέση τους.

Τα λόγια του Γερο Αντόνιο αργά, μόλις που ακούγονται μες στη βοή της καταιγίδας.  Τους μιλά σα να απευθυνόταν στον εαυτό του:

«Ο Τύραννος θα έρθει ξανά για να επιβάλλει στο χρώμα της γης τον σκληρό του λόγο, το εγώ του που δολοφονεί τη λογική,τη δωροδοκία που μεταμφιέζεται σε ελεημοσύνη.

Θα έρθει η μέρα που ο θάνατος θα φορέσει τα πιο απάνθρωπα ρούχα του. Με ενισχυμένα τα βήματά της με τροχούς καιουρλιαχτά, η μηχανή που μολύνει τα μονοπάτια, θα καλύψει την καταστροφή με το ψέμα της ευημερίας που θα σπείρει. Όποιος αντισταθεί σε αυτή την αντάρα που τρομοκρατεί φυτά και ζώα, θα χαθεί και από τη ζωή και από τη μνήμη. Μεμολύβι από την πρώτη, με το ψέμα από τη δεύτερη. Η νύχτα θα γίνει μεγαλύτερη, ο πόνος απέραντος και ο θάνατος πιο θανατερός.

Οι Aluxo´ob[ii] θα προειδοποιήσουν τότε τη μάνα γη, λέγοντας: “Έρχεται ο θάνατος, μητέρα, έρχεται σκοτώνοντας”.

Θα ξυπνήσει, τότε, η μάνα γη, η πρώτη μητέρα - ταράζοντας τον ύπνο των παπαγάλων, των μακάο και των τουκάν -, και θα απαιτήσει να πάρει πίσω το αίμα των προστατών και προστατριών της. Απευθυνόμενη στα παιδιά της, θα πει:

“Οι μεν θα πάτε να χλευάσετε τον εισβολέα. Οι άλλες θα πάτε να καλέσετε το αδελφικό αίμα. Μη σας τρομάζουν τα νερά, μησας πτοούν τα κρύα και οι ζέστες. Ανοίξτε δρόμους εκεί που δεν υπάρχουν. Σκαρφαλώστε σε ποτάμια και θάλασσες.Πλεύστε σε βουνά. Πετάξτε σε βροχές και σύννεφα. Γίνετε νύχτα, γίνετε μέρα, αχάραγα ξεκινήστε και ξυπνήστε το σύμπαν. Πολλά είναι τα ονόματα και τα χρώματά μου, αλλά μια η καρδιά μου, και ο θάνατός μου θα είναι θάνατος των πάντων. Μην ντρέπεστε για το χρώμα του δέρματος που σας έδωσα, ούτε για το λόγο που φύτεψα στα στόματά σας, ούτε για το ανάστημα, που σας κρατά τόσο κοντά σε μένα. Γιατί εγώ θα δώσω φως στα βλέμματά σας, ζεστασιά στ’ αυτιά σας καιδύναμη στα πόδια και τα χέρια σας. Μη φοβάστε τους διαφορετικούς τρόπους και τα διαφορετικά χρώματα, ούτε τα αλλιώτικα μονοπάτια. Γιατί είναι μια η καρδιά που σας έδωσα, ένας ο νους και ένα το βλέμμα”.

Τότε, κάτω από την πολιορκία των Aluxo´ob, θα διαλυθούν οι μηχανές της θανάσιμης απάτης, θα συντριβεί η υπεροψία καιη απληστία της θα καταστραφεί. Οι ισχυροί θα φέρουν ανδρείκελα από άλλες χώρες για να επιδιορθώσουν τη διαλυμένημηχανή. Αυτοί, αφού ελέγξουν τα σπλάχνα των μηχανών του θανάτου και βρουν την αιτία της βλάβης θα πουν: “είναιγεμάτες αίμα”. Στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν την αιτία αυτού του φοβερού θαύματος, θα ανακοινώσουν στα αφεντικάτους: “δεν ξέρουμε το λόγο. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι το αίμα αυτό κατάγεται από το αίμα των αυτοχθόνων”.

Και τότε, εκεί στα μεγάλα αρχοντικά όπου ο Ισχυρός μεθά και κακοποιεί, θα πέσει το κακό πάνω του σαν βροχή. Το παράλογο θα εισβάλλει στα εδάφη του και από τις πηγές θα αναβλύζει αίμα αντί για νερό. Θα μαραθούν οι κήποι του και ηκαρδιά όσων είναι στη δούλεψή του και τον υπηρετούν. Ο ισχυρός θα φέρει τότε άλλους υποτελείς για να τουςχρησιμοποιήσει. Θα έρθουν από άλλη γη. Και μεταξύ ίσων θα γεννηθεί το μίσος που τρέφει το χρήμα και ο αλληλοσπαραγμός, ο θάνατος και η καταστροφή όσων μοιράζονται την ιστορία και τον πόνο.

Εκείνοι που πριν ζούσαν και δούλευαν τη γη, θα γίνουν υπηρέτες και σκλάβες του Ισχυρού στα χώματα και κάτω από τουςουρανούς των προγόνων τους. Θα δουν τη δυστυχία να πέφτει στα σπίτια τους. Οι κόρες και οι γιοί τους, θα χαθούνβουτηγμένοι στη σήψη της διαφθοράς και του εγκλήματος. Θα αναβιώσει το δικαίωμα “της πρώτης νύχτας”[iii] με το οποίο το χρήμα δολοφονεί την αθωότητα και την αγάπη. Τα μωρά θα αρπάξουν από την αγκαλιά των μανάδων τους και τη σάρκα τους θα γευτούν οι μεγάλοι Άρχοντες, για να ικανοποιήσουν την αχρειότητα και την κτηνωδία τους. Για το χρήμα ο γιος θασηκώσει το χέρι στους γονείς και ο θρήνος θα ντύσει τα σπίτια τους. Η κόρη θα χαθεί στο σκοτάδι ή στο θάνατο, δολοφονημένη η ζωή και η ύπαρξή της από τους Άρχοντες και το χρήμα. Άγνωστες ασθένειες θα χτυπήσουν όσους γιαψίχουλα πούλησαν την αξιοπρέπεια τη δική τους και των αγαπημένων τους, όσους πρόδωσαν τη φυλή, το αίμα και τηνιστορία τους, όσους κατασκεύασαν και διέσπειραν το ψέμα.

Η μάνα Ceiba, που βαστάζει τους κόσμους, θα φωνάξει τόσο δυνατά που ακόμα και ο πιο απομονωμένος και κουφός άνθρωπος θα ακούσει την πληγωμένη της κραυγή. Και 7 μακρινές φωνές θα την πλησιάσουν. Και 7 μακρινά χέρια θα τηναγκαλιάσουν. Και 7 διαφορετικές γροθιές θα ενωθούν μαζί της. Η Μάνα Ceiba θα σηκώσει τότε τα μεσοφόρια και ταχιλιάδες πόδια της θα ποδοπατήσουν και θα ξηλώσουν τους δρόμους με τις σιδερένιες ράγες. Οι τροχοφόρες μηχανές θα βγουν από τους μεταλλικούς δρόμους. Τα νερά θα ξεχειλίσουν από τα ποτάμια και τις λίμνες, και η θάλασσα θα βρυχάται από οργή. Θ’ ανοίξουν τότε σε όλους τους κόσμους τα έγκατα της γης και του ουρανού.

Τότε, η μάνα γη, η πρώτη μητέρα, θα σηκωθεί και με φωτιά θα πάρει πίσω το σπίτι και τον τόπο της. Πάνω από τα υπεροπτικά κτίρια της Εξουσίας, θα μεγαλώνουν δέντρα, φυτά και ζώα, και στις καρδιές τους θα ζει ξανά ο VotánZapata[iv], ο προστάτης και η καρδιά του λαού. Και ο ιαγουάρος θα βαδίσει εκ νέου στα αρχαία μονοπάτια, κυριαρχώντας ξανά εκεί που κάποτε βασίλευαν το χρήμα και οι δούλοι του.

Ο ισχυρός δε θα πεθάνει προτού δει την άξεστη αλαζονεία του να καταρρέει αθόρυβα. Και ψυχορραγώντας, ο Τύραννος θα ξέρει ότι δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια κακή ανάμνηση, σε έναν κόσμο που εξεγέρθηκε και αντιστάθηκε στο θάνατο που πρόσταζε η εξουσία του.

Αυτό λέγεται ότι λένε οι παντοτινοί νεκροί, αυτοί που θα πεθάνουν ξανά, αλλά αυτή τη φορά για να ζήσουν.

Να ακουστεί ο λόγος σε κοιλάδες και βουνά, σε λαγκάδια και πεδιάδες˙ να τον τραγουδά συνεχώς το πουλί tapacamino[v]προαναγγέλλοντας τα βήματα της αδελφικής καρδιάς˙ η βροχή και ο ήλιος να τον φυτεύουν στο βλέμμα εκείνων που κατοικούν σε αυτή τη γη. Και ο άνεμος να τον πηγαίνει μακριά για να φωλιάσει στην συντροφική σκέψη.

Γιατί αυτοί οι ουρανοί και αυτά τα χώματα θα δουν πράγματα φοβερά και καταπληκτικά.

Και ο ιαγουάρος θα βαδίσει εκ νέου στα αρχαία μονοπάτια, κυριαρχώντας ξανά εκεί που κάποτε βασίλευαν το χρήμα και οι δούλοι του».

Ο Γερο Αντόνιο σιώπησε, και μαζί του, σιώπησε και η βροχή. Τίποτε δεν κοιμάται. Τα πάντα ονειρεύονται.

***

Από τα βουνά του Νοτιοανατολικού Μεξικού

SupGaleano

Μεξικό, Οκτώβριος 2020.

 

Από το Σημειωματάριο του Γατόσκυλου: Δεύτερο μέρος. – Οι πιρόγες.

Σας θυμίζω ότι τα σύνορα μεταξύ των χωρών υπάρχουν μόνο για να στοιχειοθετείται το έγκλημα του «λαθρεμπορίου» και να δικαιολογούνται οι πόλεμοι. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο πράγματα που βρίσκονται πάνω και από τα σύνορα: το ένα είναι το έγκλημα που, μεταμφιεσμένο σε εκσυγχρονισμό, μοιράζει τη δυστυχία παγκοσμίως. Το άλλο είναι η ελπίδα ότι ντροπή υπάρχει μόνο όταν δεν ακολουθούμε σωστά τα βήματα στο χορό και όχι όταν κοιτάζουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη. Για να τελειώνουμε με το πρώτο και για να κάνουμε το δεύτερο να ανθίσει, το μόνο που χρειάζεται είναι να αγωνιστούμε και να γίνουμε καλύτεροι. Όλα τα άλλα, αυτά που γεμίζουν τις βιβλιοθήκες και τα μουσεία, θα έρθουν μόνα τους. Δεν χρειάζεται να κατακτήσουμε τον κόσμο, αρκεί να τον φτιάξουμε από την αρχή. Αυτά. Σας εύχομαι υγεία και να θυμάστε ότι, για τον έρωτα, το κρεβάτι είναι μόνο μια πρόφαση, για το χορό, η  μουσική είναι μόνο ένα στολίδι και για τον αγώνα η εθνικότητα δεν είναι παρά ένα ατύχημα εντελώς συμπτωματικό.

Δον Ντουρίτο της Λακαντόνα, 1995.[vi]

Ο SubMoy έλεγε στον Maxo ότι θα έπρεπε μάλλον να δοκιμάσουν να βάλουν ξύλο από μπάλσα (εδώ το λένε «φελλό»), αλλά ο ναυπηγός ισχυριζόταν ότι, όσο πιο ελαφρύ είναι το καράβι, τόσο ευκολότερα θα παρασυρόταν από το ρεύμα. «Μα αφού είπες ότι δεν υπάρχουν ρεύματα στη θάλασσα». «Ναι, αλλά αν υπάρχουν;», αντέκρουσε ο Maxo. Ο SubMoy είπε τότε στους υπόλοιπους συντρόφους της Παράνομης Επαναστατικής Ιθαγενικής Επιτροπής να προχωρήσουν στην επόμενη δοκιμή: πιρόγες.

Άρχισαν να λαξεύουν διάφορες πιρόγες. Με τσεκούρια και ματσέτες έδιναν μορφή και ναυτική καριέρα σε κορμούς που αρχικά προορίζονταν να γίνουν καυσόξυλα. Λόγω της ολιγόλεπτης απουσίας του SubMoy, απευθύνθηκαν στον SupGaleano ρωτώντας αν θα βάφτιζαν τα σκάφη. «Ναι, φυσικά», απάντησε αφηρημένος ο Sup, ενώ παρακολουθούσε τον Monarca που επιδιόρθωνε ένα παλιό πετρελαιοκινητήρα.

Άρχισαν, λοιπόν, να σχεδιάζουν και να ζωγραφίζουν ονόματα λογικά και διακριτικά στις πλευρές των σκαφών. Το ένα ονομαζόταν: «Ο κολυμβητής και θαλασσοπηδήχτρας Chompiras[vii]». Το άλλο: «Ο διεθνιστής. Άλλο το ένα και άλλο το don't fuck me, κουμπάρε». Ή το: «Έρχομαι σε λιγάκι, δεν αργώ αγάπη μου». Σε ένα άλλο πιο πέρα έγραφε: «Αφού μας καλέσατε, ας προσέχατε». Οι του puy[viii] Jacinto Canek[ix] βάφτισαν τη δική τους «Jean Robert»[x]. Αυτός ήταν ο δικός τους τρόπος για να τους συνοδεύει στο ταξίδι.

Σε μια άλλη πιο μακριά καταφέρνουμε να διαβάσουμε: «Προς τί τα κλάματα με τόσο άφθονο αλμυρό νερό;» Και ακολουθούσαν οι λεπτομέρειες: «Αυτό το καράβι κατασκευάστηκε από τη Ναυτική Επιτροπή του αυτόνομου εξεγερμένου ζαπατιστικού δήμου “Μας επικρίνουν που βάζουμε τόσο μεγάλα ονόματα στις MAREZ[xi] και στα Καρακόλ, αλλά ποσώς μας ενδιαφέρει”, του Συμβουλίου Καλής Διακυβέρνησης “Επίσης”. Βραχύβιο προϊόν. Ημερομηνία λήξης: εξαρτάται. Τα σκάφη μας δεν βυθίζονται, απλά λήγουν. Δεν είναι το ίδιο. Προσλήψεις κατασκευαστών πιρόγας και μουσικών στα CRAREZ[xii] (στο συμβόλαιο δεν περιλαμβάνεται η μαρίμπα ούτε ο ηχητικός εξοπλισμός - γιατί τι θα γίνει αν βυθιστούν και μετά δεν αντικατασταθούν; -, αλλά θα δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό στο τραγούδι…. Εντάξει, στο περίπου. Εξαρτάται). Αυτή η πιρόγα είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της αντίστασης. Συνεχίζεται στην επόμενη πιρόγα…» (εννοείται πως θα έπρεπε να κάνεις το γύρο της πιρόγας και των εσωτερικών της τοιχωμάτων για να διαβάσεις ολόκληρο το όνομα. Ναι, έχετε δίκιο, μέχρι το εχθρικό υποβρύχιο να μεταδώσει ολόκληρο το όνομα το σκάφος θα έχει αριβάρει στις ευρωπαϊκές ακτές).

Κι ενώ λάξευαν τους κορμούς, άρχισε το σούσουρο. Ο αγαπημένος Amado είπε στον Pablito που είπε στον Pedrito που ενημέρωσε την Defensa Zapatista (Ζαπατιστική Άμυνα) που το συζήτησε με την Esperanza (Ελπίδα) που προειδοποίησε την Calamidad (Συμφορά) λέγοντας «αλλά μην το πεις σε κανένα» που το ψιθύρισε στις μαμάδες της που το ανακοίνωσαν στην ομάδα «ως γυναίκες που είμαστε».

Όταν ο SupGaleano άκουσε τις γυναίκες να έρχονται, σήκωσε τους ώμους και, φτύνοντας τα κομμάτια του στομίου της πίπας του, έδωσε στον Monarca το κλειδί 2,5 εκατοστών που ονομάζουν ισπανικό.

Μετά από λίγο φτάνει ο Jacobo: «Εϊ, Sup θα καθυστερήσει ο SubMoy;»

«Δεν έχω ιδέα», απάντησε ο SupGaleano, κοιτώντας απελπισμένος την σπασμένη του πίπα.

 «Εσύ ξέρεις πόσοι θα ταξιδέψουν;», συνέχισε ο Jacobo.

 «Όχι ακόμα.», απάντησε ο Sup, «Η Ευρώπη των από κάτω δεν έχει απαντήσει πόσους μπορεί να δεχθεί. Γιατί;»

«Ε, να… έλα καλύτερα για να δεις και μόνος σου», του αποκρίθηκε ο Jacobo.

Ο SupGaleano κοιτώντας το ζαπατιστικό στόλο σπάει κι άλλη πίπα. Παραταγμένες στην όχθη του ποταμού οι 6 πιρόγες με τα ακατανόητα ονόματα, είχαν γεμίσει γλάστρες και λουλούδια.

«Τι είναι αυτό;», ρώτησε ο Sup για τους τύπους.

«Είναι το κάργκο των συντροφισσών», απάντησε παραδομένος ο Rubén.

«Το κάργκο τους;», ξαναρώτησε ο Sup.

«Ναι, ήρθαν, φόρτωσαν τα φυτά και το μόνο που είπαν ήταν “θα χρειαστούμε και αυτά”. Αργότερα ήρθε ένα κοριτσάκι - δεν ξέρω το όνομά της - και ρωτούσε αν το ταξίδι θα κρατήσει πολύ, αν θα αργήσουμε να πάμε εκεί που είναι να πάμε. Όταν τη ρώτησα γιατί και αν θα ταξιδέψουν και οι μαμάδες της, μου απάντησε «Όχι». Άρχισε λοιπόν να μου εξηγεί πως ήθελε να στείλει ένα δεντράκι, μικρούλι, και αν το ταξίδι κρατήσει πολύ θα είναι πια μεγάλο όταν φτάσουμε και με το δυνατό ήλιο θα μπορούμε να πίνουμε το pozol μας στη σκιά του», αποκρίθηκε ο Rubén.

«Αλλά αφού είναι όλα ίδια», παραπονέθηκε ο Sup (εννοώντας, βεβαίως, τα φυτά).

«Όχι», απάντησε η Alejandra από την Παράνομη Επαναστατική Ιθαγενική Επιτροπή. «Αυτό είναι estafiate, για τον πονόκοιλο, αυτό θυμάρι, αυτό μέντα, εκεί έχουμε χαμομήλι, ρίγανη, μαϊντανό, κόλιαντρο, δάφνη, άγριο σπανάκι, αλόη. Αυτό εδώ είναι για τη διάρροια, αυτό για τα καψίματα, αυτό για την αϋπνία, αυτό για τον πονόδοντο, το άλλο για τους κολικούς, αυτό λέγεται «πανάκεια», αυτό εκεί είναι για τον έμετο, επίσης έχουμε moma[xiii], βρωμόχορτο[xiv], σχοινόπρασο, απήγανο, γεράνια, γαρύφαλλα, τουλίπες, τριαντάφυλλα, νυχάκια και ούτω καθ'εξής.»

Ο Jacobo ένιωσε την υποχρέωση να διευκρινίσει: «Με το που τελειώναμε την πιρόγα, και γυρνάγαμε, τί να δούμε: βουνό από φυτά. Ήδη έχουν γεμίσει 6 πιρόγες. Γι’ αυτό ρωτώ αν θα φτιάξουμε κι άλλες, γιατί θα τις τιγκάρουν κι αυτές».

«Αλλά αν στείλετε όλα αυτά, πού θα χωρέσουν οι σύντροφοι;», προσπάθησε να πει ο Sup στη συντρόφισσα, συντονίστρια των γυναικών, που ήταν φορτωμένη με δύο γλάστρες στα χέρια και ένα μωρό στην πλάτη.

«Α! Γιατί θα έρθουν και άντρες;», τον ρώτησε εκείνη.

« Εν πάση περιπτώσει. Εδώ ούτε οι γυναίκες δε χωράνε», διαμαρτυρήθηκε ο Sup στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού.

«Α! Εμείς δε θα πάμε με καράβι. Θα πάμε αεροπορικώς για να μην ξεράσουμε. Εντάξει, μπορεί λίγο, αλλά όχι τόσο πολύ», του αποκρίθηκε η συντρόφισσα.

«Και ποιός σας είπε ότι εσείς θα πάτε αεροπορικώς;», ρώτησε ο Sup.

«Εμείς το λέμε.», απάντησε εκείνη.

«Και πώς σας ήρθε να πάρετε αυτή την απόφαση;», την ξαναρώτησε ο Sup.

«Ήρθε η Esperanza στη συνέλευση των γυναικών και μας ενημέρωσε ότι όλες θα βρούμε οικτρό θάνατο αν ταξιδέψουμε μαζί με τους καταραμένους άντρες. Το σκεφτήκαμε λοιπόν στη συνέλευση και αποφασίσαμε το εξής: δε φοβόμαστε και είμαστε διατεθειμένες και αποφασισμένες να βρουν οι άντρες οικτρό θάνατο αντί για μας.

Κάναμε λοιπόν τους υπολογισμούς μας και αποφασίσαμε να νοικιάσουμε το αεροπλάνο που αγόρασε ο Calderón[xv] για τον Peña Nieto[xvi], το οποίο οι σημερινές κακές κυβερνήσεις δεν ξέρουν τι να το κάνουν. Λένε πως το εισιτήριο κοστίζει 500 πέσος. Έχουν ήδη γραφτεί 111 συντρόφισσες, αλλά νομίζω πως λείπουν οι ποδοσφαιρικές ομάδες των γυναικών της πολιτοφυλακής. Έτσι, αν πάμε μόνο 111, θα μας κόστισει 55.000 πέσος, αλλά επειδή οι γυναίκες με μωρά πληρώνουν τα μισά, μιλάμε για 27.750. Αν αφαιρέσουμε το ΦΠΑ και την έκπτωση για τα έξοδα παράστασης, το κόστος πέφτει περίπου στα 10.000 πέσος για όλες. Και αυτό εφόσον δεν υποτιμηθεί το δολάριο, γιατί σε αυτή την περίπτωση το κόστος μειώνεται κι άλλο. Και για να μην υπάρχουν γκρίνιες για τα έξοδα, θα τους δώσουμε το βόδι του κουμπάρου μου, που είναι ολόιδιο, ας μην πω ποιός, αλλά τι να κάνουμε έτσι είναι όλοι οι μάτσο».

Ο SupGaleano έμεινε άφωνος, προσπαθώντας να θυμηθεί πού στο διάολο είχε αφήσει την πίπα έκτακτης ανάγκης. Βλέποντας, όμως, ότι οι γυναίκες είχαν αρχίσει να κουβαλούν και κότες, κόκορες, κοτόπουλα, γουρούνια, πάπιες και γουαχολότε[xvii], είπε στον Monarca: «Φώναξε τον SubMoy και πες του να έρθει γρήγορα. Είναι πολύ επείγον».

Η πομπή γυναικών, φυτών και ζώων επεκτεινόταν πέρα από το βοσκοτόπι. Την ακολουθούσε η συμμορία της μικρής Defensa Zapatista (Ζαπατιστική Άμυνα): μπροστά βρισκόταν ο Pablito με το άλογό του, που τώρα ακολουθεί τακτική τύπου «αν δεν μπορείς να τις νικήσεις, πήγαινε με τα νερά τους», τον ακολουθούσε ο αγαπημένος Amado με το ποδήλατό του - με τη μια ρόδα τρύπια -. Πιο πίσω ήταν το γατόσκυλο με ένα κοπάδι αγελάδων. Η Defensa και η Esperanza μετρούσαν τις πιρόγες για να δουν αν χωρούσαν τα τέρματα του ποδοσφαίρου. Το μονόφθαλμο άλογο είχε κρεμασμένο στη μουσούδα του ένα διχτάκι με πλαστικά μπουκάλια. Η Calamidad πέρασε κουβαλώντας ένα γουρουνάκι που στρίγγλιζε από φόβο, μήπως το ρίξουν στο ποτάμι για να το σώσουν μετά… Όχι;

Η πομπή έκλεινε με κάτι που έμοιαζε υπερβολικά με σκαθάρι. Είχε μια πειρατική καλύπτρα στο δεξί μάτι, ένα συρματόσχοινο - σαν γάντζο - στο ένα του ποδαράκι και στο άλλο μια απομίμηση ξύλινου ποδιού, που στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά μια αγκίδα από κάποια πριονισμένη λιάνα. Το παράξενο ον, κραδαίνοντας ένα μικρό έλασμα από μάσκα, απήγγειλε με αξιοθαύμαστη φωνή: «Με δέκα κανόνια στην κάθε πλευρά, / και ούριο άνεμο, σαλπάρει, / δεν σχίζει τη θάλασσα, πετάει / μια μπρατσέρα. / Το πειρατικό πλοίο που για τη γενναιότητά του / το ‘λέγαν, «Τρομερό» / Γνωστό ήταν στις θάλασσες / στα πέρατα της γης.».[xviii]

Όταν ο Εξεγερμένος Υποδιοικητής Moisés, επικεφαλής της εν εξελίξει αποστολής, επέστρεψε, βρήκε τον SupGaleano με ένα ανεξήγητο χαμόγελο. Ο Sup είχε ανακαλύψει στην τσέπη του παντελονιού του μια άθικτη πίπα.

Βεβαιώνω

Γαβ-μιάου.

[i] Γενική κοινή ονομασία διαφόρων ειδών πολυετών φυτών των τροπικών δασών, με ξυλώδη, αναρριχητικό βλαστό. Τα φυτά αυτά δεν μπορούν να στηριχτούν από μόνα τους και αποκτούν ιδιαίτερη μορφή προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο φως· προσκολλώνται, περιελίσσονται και αναρριχώνται κατά διάφορους τρόπους, σχηματίζοντας συχνά πολύπλοκα πλέγματα ανάμεσα στα ψηλότερα, συνήθως, δέντρα των παρθένων δασών.

[ii] Σύμφωνα με τη μυθολογία των μάγιας του νοτιοανατολικού Μεξικού τα aluxo´ob (alux στον ενικό) είναι μικρά ξωτικά.

[iii] Μια από τις πολλές τιμωρίες που επέβαλλαν τα αφεντικά ήταν το δικαίωμα της πρώτης νύχτας (pernada), δηλαδή του βιασμού της γυναίκας δουλοπάροικου την πρώτη νύχτα του γάμου της.

[iv] Συναντάμε για πρώτη φορά τον Votán Zapata στην ανακοίνωση του EZLN της 10ης Απριλίου 1994, ημέρα της δολοφονίας του Emiliano Zapata. Όπως εξηγεί ο Γερο Αντόνιο στην «ιστορία των ερωτήσεων» ο Votán Zapata είναι η ένωση στο πρόσωπο του Zapata των δύο πρώτων θεών του Ik´al και του Votán, που αντιπροσώπευαν το σκοτάδι και το φως. Ο Votán Zapata είναι «ο ένας, που βρίσκεται στις καρδιές όλων μαζί και καθενός χωριστά από τους αληθινούς άντρες και γυναίκες. Όλοι μας είμαστε ο Votán Zapata, και αυτός είναι ένας ανάμεσα σε όλους εμάς». Είναι «η τρυφερή λύσσα που οπλίζεται. Η άδικη ειρήνη που γίνεται πόλεμος. Ο θάνατος που γεννά. Η απελπισία που γίνεται ελπίδα. Ο πόνος που γελά. Η σιωπηλή κραυγή. Το δικό μας παρόν για ένα ξένο μέλλον. Τα πάντα για όλους, για μας τίποτε… Εμείς, ξεροκέφαλη αξιοπρέπεια…, κοκκινόμαυρη σημαία…, κόκκινο αστέρι…» (Votán Zapata, 10 Απριλίου 1995)

[v] Νυχτόβιο πουλί με επίμονη και διαπεραστική φωνή.

[vi] «Η Ιστορία του μικρού ποντικιού και του γατούλη», Εξεγερμένος Υποδιοικητής Marcos. Πρόκειται για το ένα από τα δύο κείμενα με τα οποία ο EZLN χαιρέτιζε τη συνάντηση των ευρωπαϊκών ομάδων αλληλεγγύης που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 1995, στην Brescia της Ιταλίας. http://enlacezapatista.ezln.org.mx/1995/08/07/la-historia-del-ratoncito-y-el-gatito/

[vii] Chompiras ονομάζεται ένα από τα φορτηγά των αυτόνομων ζαπατιστικών κοινοτήτων.

[viii] Puy στα τσοτσίλ και τα τσολ - ιθαγενικές γλώσσες των μάγιας της Chiapas - σημαίνει καρακόλ.

[ix] Πρόκειται για ένα από τα 7 καινούργια καρακόλ, που βρίσκεται στο χώρο του πανεπιστημίου της γης, CIDECI, στο San Cristóbal de las Casas.

[x] Jean Robert, Μεξικανός ακαδημαϊκός φιλόσοφος και αρχιτέκτονας ελβετικής καταγωγής, φίλος και μαθητής του Iván Illich. Ως θερμός υποστηρικτής του ζαπατισμού, βρισκόταν στο πλευρό των εξεγερμένων ζαπατίστας μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε την 1η Οκτωβρίου 2020.

[xi] Αυτόνομοι Εξεγερμένοι Ζαπατιστικοί Δήμοι.

[xii] Κέντρα Αυτόνομης Αντίστασης και Ζαπατιστικής Εξέγερσης.

[xiii] Ή αλλιώς Hoja Santa (Ιερό φύλλο). Πρόκειται για βότανο που συναντάται κυρίως στην Κεντρική Αμερική. Η σύνθετη γεύση του μοιάζει με αυτή του μοσχοκάρυδου, του πιπεριού, του γλυκάνισου, και του ευκάλυπτου.

[xiv]  Ή αλλιώς στύφνος, αγριοτομάτα, βρωμοβότανο.

[xv] Felipe Calderón Hinojosa. Πρόεδρος του Μεξικού κατά την εξαετία 2006-2012 υποστηριζόμενος από το δεξιό Κόμμα Εθνικής Δράσης (PAN).

[xvi] Enrique Peña Nieto. Πρόεδρος του Μεξικού κατά την εξαετία 2012-2018, υποστηριζόμενος από το κεντροδεξιό Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα (PRI).

[xvii] Guajolote. Είδος άγριας γαλοπούλας.

[xviii] «Το τραγούδι του Πειρατή» του José de Espronceda (1808-1842). Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα του ισπανικού ρομαντισμού, στο οποίο εξυμνείται η ελευθερία και η ανεξαρτησία. Έχει μελοποιηθεί από ισπανικά συγκροτήματα heavy metal όπως οι Tierra Santa, (που συνοδεύει το προηγούμενο κείμενο του EZLN «Πέμπτο μέρος: Η ματιά και η απόσταση ως την πόρτα» http://enlacezapatista.ezln.org.mx/2020/10/09/quinta-parte-la-mirada-y-la-distancia-a-la-puerta/) και οι Dark Moor (που συνοδεύουν το παραπάνω κείμενο).

http://enlacezapatista.ezln.org.mx/2020/10/19/cuarta-parte-memoria-de-lo-que-vendra/